Çocuklarda Tuvalet Eğitimi; Anne babaların kararsız kaldığı konulardan biri de çocuklarının tuvalet eğitimine ne zaman başlamaları gerektiği konusudur. “Çocuğum tuvaletini ne zaman söyleyecek? Bu masraflı bezlerden ne zaman kurtulacağız?” gibi sorular kafalarını sürekli meşgul eder.
Çocuklardaki tuvalet alışkanlığı kültürden kültüre, çocuktan çocuğa farklılık gösterdiği için tuvalet eğitiminin belli bir yaşı yoktur. Çevrenizdeki arkadaşlarınızın (anneler) “Bizim çocuk çoktan bezlenmeyi bıraktı, sizin ki hala bez mi kullanıyor?” eklindeki sözleri sizin moralinizi bozmasın ve kaygıya kapılmayın. Çünkü her çocuğun tuvalet eğitimini alacağı uygun dönemle ilgili bazı belirtileri vardır.
Çocukların çoğu 18-30 aylık donem arasında tuvalet eğitimine başlarken bazı çocukların bu eğitime başlamaları 4 yaşına kadar gecikebilir. Yapılan araştırmalar kızlarda ortalama 2,5 yaş erkeklerde ortalama 3 yaşlarında tuvalet eğitimi alınmaya başlandığını ortaya koymaktadır.
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını anlamanız için bazı belirtiler vardır. Çocuğunuzun mesane kontrolü ne düzeyde? Bedensel ve zihinsel gelişimi açısından tuvalet eğitimini almaya hazır mı? Öncelikle bunların çocuk üzerinde gözlenmesi gerekir. Bu belirtileri şu şekilde sayabiliriz.
- Gün boyunca bezi birkaç saat kuru kalabiliyor mu? ( 2-3 saat)
- Tuvalet ihtiyacı duyduğunda mimiklerin de veya beden duruşunda değişiklikler oluyor mu?
- Sizin bazı basit isteklerinizi yerine getirebiliyor mu?
- Tek başına evin değişik odalarına gidiyor mu?
- Tek başına pantolonunu (y a da iç çamaşırını) çıkarıp giyebiliyor mu?
- Bezi ıslandığında rahatsızlık duyuyor mu?
Bu sorulara çocuğunuzun durumunu değerlendirerek “Evet” cevabını verebiliyorsanız, çocuğunuz tuvalet eğitimi konusunda hazır demektir.
NELER YAPILABiLiR?
- Tuvalet eğitimine başlayan anne babalar için en önemli iki kural “sakin ve sabırlı” olmaktır.
- Eğitimin ilk zamanları çocuğunuza bir oturak alınız. ister banyoda dursun ister çocuğunuzun odasında dursun, önemli olan çocuğunuzu yavaş yavaş oturağa alıştırmaktır. İlk zamanlar çocuk bezli iken bu alıştırmalar yapılmalı, daha sonra bezi ve çamaşırı olmadan çocuk bu oturağa alıştırılmalıdır. oturakta durma süresi az da çok fazla da olmamalıdır. ( 1-10 dakika arası)
- Tuvalet konusunda ailenizle birlikte kullandığınız kelimeleri çocuğunuza öğretininiz. Tuvalet kavramı çocuğunuzda gelişsin ki, tuvaleti geldiği zaman bunu rahatça dile getirebilsin.
- Tuvalete birlikte gidip yanında kalabilirsiniz. Çocuğunuzun tuvalette iyi vakit geçirmesi için onunla ilgilenebilir ya da ona ilgisini çeken bir oyuncak verebilirsiniz.
- Çocuğunuz tuvaletini zamanında ve uygun şekilde yaptıysa onu övün. Yalnız övmek demek ona şeker, çikolata almak gibi ödül davranışı olmasın. Sadece güzel sözlerle onu yüreklendirin. ‘ aferin sana artık bezine yapmıyorsun tuvaletini, sen bir abla / ağabey oldun’ ifadeleri çocuğunuzun kendisini daha iyi hissetmesini sağlayacaktır.
- Çocuğunuz ara sıra tuvaletini altına yapıyorsa sakın onu yargılamayın küçümsemeyin ve bir başkasıyla kıyaslamayın. Uygun bir dille çocuğunuza bu işi tuvalette görmesi gerektiğini belirtin ve konuyu fazla irdelemeyin. Çünkü tuvalet eğitimi boyunca bu tür hadiseler sık sık olabilir. Kendinizi bu durumlara hazırlayın. Kesinlikle çocuğunuzu tekrar bezlemeye başlamayın.
- Çocuğunuz tuvalet eğitimi sırasınca altına kaçırmaya devam ediyorsa .’ Altın ıslak ve kirli olduğu zaman bulunacağın yerler tuvalet, banyo temiz olduğu zaman ise oda ya da mutfaktır’ şeklinde anlaşma yapmalısınız.
- Kendi elbisesini kendisinin değiştirmesini ona öğretmelisiniz.
- Çocuğunuz tuvalet kullanmayı reddediyorsa , ‘ Altın ıslak ve kirli iken kendini nasıl hissediyorsun? Problemi çözmek için fikirlerin ne ?’ gibi ifadelerle onu bu konuda konuşmaya teşvik etmelisiniz. Büyük bir ihtimalle kendi kendine bu konuda anlayış geliştirecektir.
- Çocuğunuza tuvalet ihtiyacının giderilmesinden sonra temizliğin neden gerekli olduğunu anlatınız. Tuvaletten sonra ellerin mutlaka temizlenmesi alışkanlığı çocuğunuza kazandırmaya çalışın.
